Home / kaszel
Kaszel jest naturalnym mechanizmem ochronnym naszego organizmu.
Wszyscy znamy jego najbardziej dokuczliwy charakter, zwłaszcza gdy staje się coraz bardziej uporczywy. W rzeczywistości kaszel odgrywa ważną rolę, której musimy
być świadomi i o której musimy pamiętać, gdy mamy z nim do czynienia.
Niezależnie od tego, czy jest to odruch, czy mimowolna reakcja, kaszel to nic innego jak wymuszony proces wydalania powietrza z płuc.
Kaszląc, oczyszczamy drogi oddechowe z wszelkich obcych i/lub podrażniających substancji. Szczególnie ważną rolę odgrywa błona śluzowa górnych dróg oddechowych. Jest to pierwsza bariera ochronna naszego organizmu. Gdy tylko wejdzie w kontakt z substancjami podrażniającymi, błona śluzowa uruchamia sygnał alarmowy, rozwijając stan zapalny i powodując kaszel.
Mogą występować różne rodzaje kaszlu, z których każdy ma inne pochodzenie i przyczyny.
O suchym kaszlu mówi się wtedy, gdy nie dochodzi do produkcji śluzu lub flegmy. W tym przypadku kaszel jest wywoływany przez podrażnienie i stan zapalny górnych dróg oddechowych przez wirusy, bakterie lub czynniki podrażniające. Jest on szczególnie dokuczliwy i zwykle występuje w pierwszych dniach infekcji wirusowych nosa i gardła.
Suchemu kaszlowi może towarzyszyć uczucie podrażnienia i mrowienia w gardle, które występuje głównie w nocy, zakłócając sen i powodując zmęczenie oraz rozdrażnienie w ciągu dnia.
O kaszlu mokrym lub produktywnym mówi się natomiast w przypadku zwiększonej produkcji śluzu lub flegmy. Ten rodzaj kaszlu może być konsekwencją kaszlu suchego, gdy stan zapalny górnych dróg oddechowych powoduje wytwarzanie gęstszego, bardziej lepkiego śluzu, który spływa z nosa do gardła, gdzie ulega stagnacji.
Mokry kaszel może być również konsekwencją ostrych i przewlekłych chorób zakaźnych dolnych dróg oddechowych (tchawicy, oskrzeli i płuc), które powodują produkcję śluzu.
Z tego względu ważne jest, aby wziąć pod uwagę wszelkie pozostałe objawy kliniczne, które mogą mu towarzyszyć, w szczególności trudności w oddychaniu i/lub gorączkę i/lub ropny katar, oraz skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia przyczyny kaszlu i uzyskania właściwego sposobu leczenia.
W niektórych przypadkach kaszel może stać się bardziej uporczywy i sprawiać wrażenie, że nie chce ustąpić. Dyskomfort spowodowany napadami kaszlu staje się szczególnie uciążliwy, ponieważ przedłuża się w czasie. Można mówić o kaszlu ostrym, gdy czas jego trwania nie przekracza dwóch tygodni i o kaszlu uporczywym, gdy problem utrzymuje się do czterech tygodni. Kaszel uporczywy może być zarówno mokry, jak i suchy, a jego źródłem może być szereg różnych czynników.
Dokuczliwy kaszel niestety nie opuszcza nas nawet w nocy. W rzeczywistości nocą może on nawet stać się do tego stopnia dokuczliwy, że uniemożliwi nam zaśnięcie. Dzieje się tak zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Ciągła potrzeba kaszlu prowadzi do wielokrotnych wybudzeń i przerw w śnie, co ma negatywny wpływ na funkcjonowanie w ciągu dnia.
Kaszel nocny: przyczyny
Dlaczego więcej kaszle się w łóżku? Z pewnością pozycja leżąca, poprzez zwiększanie kompresji dróg oddechowych, utrudnia oddychanie. W szczególności przy występowaniu stanu zapalnego, flegmy i czynników podrażniających, funkcjonowanie dróg oddechowych może być jeszcze bardziej utrudnione, co zwiększa częstotliwość kaszlu. Ponadto gromadzenie się śluzu w drogach oddechowych jest ułatwione podczas snu, co powoduje silną potrzebę kaszlu. Nawyk oddychania przez usta podczas snu, a także suche otoczenie, mogą również sprzyjać wysuszeniu błon śluzowych górnych dróg oddechowych, powodując podrażnienie, a tym samym kaszel. Wreszcie nocny kaszel może być spowodowany kontaktem z substancjami podrażniającymi (dym papierosowy) lub alergenami (składniki detergentów lub środków zmiękczających w pościeli, roztocza lub pyłki w poduszkach).
Należy pamiętać, że kaszel może być objawem wielu różnych dolegliwości, dlatego ważne jest, aby dowiedzieć się, czy towarzyszą mu inne objawy.
Bardzo często kaszel związany jest ze zwykłymi ostrymi infekcjami górnych dróg oddechowych, chorobami wirusowymi i/lub przeziębieniem i w tych przypadkach nie jest powodem do szczególnego niepokoju. Mogą jednak występować bardziej skomplikowane i rzadsze przypadki, w których kaszel może wskazywać na występowanie poważniejszych schorzeń, w związku z czym zaleca się konsultację z lekarzem.
Kaszel u dzieci można sklasyfikować na różne sposoby, w zależności od tego, czy weźmie się pod uwagę przyczyny, które go wywołują, czas trwania czy też jego cechy charakterystyczne.
Biorąc pod uwagę czas trwania kaszlu u dzieci, kaszel ostry definiuje się jako taki, który trwa nie dłużej niż dwa tygodnie, podczas gdy kaszel przewlekły określa się jako trwający dłużej niż cztery tygodnie. Ważne jest, aby ustalić przyczyny kaszlu przewlekłego, ponieważ może on być wywołany konkretnymi chorobami, np: refluksem żołądkowo-przełykowym, astmą oskrzelową itp.
W szczególności w trakcie roku szkolnego często zdarza się, że pediatrzy w swojej codziennej praktyce przyjmują dzieci z kaszlem, który utrzymuje się od dłuższego czasu, a nawet od kilku miesięcy. Bardzo często nie jest to stan, który przybiera postać przewlekłą – są to raczej ostre epizody, które powtarzają się i czasami nakładają się na siebie ze względu na ciągłe narażenie na drobnoustroje znajdujące się w środowisku przedszkolnym i szkolnym (dzieci mogą przechodzić do 6-8 infekcji dróg oddechowych rocznie). Zdarza się to głównie u dzieci w wieku od 2. do 4. roku życia. Podobnie jak u dorosłych o suchym kaszlu mówi się wtedy, gdy nie dochodzi do produkcji śluzu lub flegmy. Ten szczególnie dokuczliwy rodzaj kaszlu jest bardzo częsty u dzieci i występuje zwykle w pierwszych dniach infekcji wirusowych nosa i gardła. Następnie stan zapalny wywołany przez wirus powoduje, że nos wytwarza gęstszy, bardziej lepki śluz, który spływa z nosa do gardła, gdzie ulega stagnacji, powodując rodzaj kaszlu, który w wieku dziecięcym nazywany jest produktywnym. Kaszel produktywny u dziecka (w języku potocznym nazywany również „kaszlem mokrym”) jest zatem spowodowany trudnościami dziecka w przełykaniu i/lub odkrztuszaniu wydzieliny śluzowej spływającej z nosa.